فرهنگ و تمدن در دوره صفوی چگونه بود؟

میدان نقش جهان اصفهان:

میدان نقش جهان یکی از شاهکارهای هنری ومعماری عصر صفوی است.وسعت میدان در طول تاریخ تقریبا حفظ شده است،زیرا بنای بازار و مسجد در بخش های شمالی و جنوبی و ساختمان های عالی قاپو و مسجد شیخ لطف الله در قسمت های شرقی و غربی میدان،زمینه گسترش آن را محدود کرده است اما تزیینات و بخش داخلی میدان تغییر یافته است.وجود این میدان وسیع در جلوی عمارت عالی قاپو که قصر سلطنتی شاهان صفوی بود،این امکان را ایجاد می کرد که بسیاری از مراسم متداول مانند برگزاری جشن ها و مسابقات ورزشی و نمایشی،در این محل انجام گیرد.

عالی قاپو اصفهان:

بنای قصر سلطنتی عالی قاپو در زمان شاه عباس اول است.از این عمارت نه تنها به عنوان محل اقامت شاه،بلکه با نام محلی برای رتق وفتق امور و دولتخانه ی مبارکه نیز یاد شده است.عمارت عالی قاپو دارای شش طبقه ساختمان بوده است که نه تنها بر میدان بلکه بر بخش هایی از شهر مشرف بود.اگرچه به تزیینات داخلی این بنا مانند گچ بری ها و نقاشی های آن لطمات زیادی وارد شده است،اما آثار هنری رضا عباسی و شاگردانش در نقاشی مینیاتور ایران به شمار می رود.طبقه ی ششم بنا که مخصوص پذیرایی های رسمی بوده است،دارای گچ بری هایی است که هر یک به شکل یکی از آلات موسیقی و یا ظروف در آمده است.این محوطه با فضای خالی ایجاد شده در بین دیوارها،طنین حاصله از نوای موسیقی را منعکس می کرد و آن را مطلوب تر به گوش می رساند.بعد ها بنا و یا تالارهای دیگری به فضای اصلی عالی قاپو اضافه شد که از جمله ی آن افزودن هیجده ستون چوبی به طبقه ی سوم در زمان عباس دوم است.بنای توحیدخانه که در گذشته محل تجمع صوفیان بود،یکی از ملحقات عالی قاپو محسوب می شود.الواح و ابیات ذکر شده بر روی بناهای مختلف عالی قاپو چه از لحاظ زیبایی و چه از نظر تاریخی جالب توجه و قابل تعمق است.

مسجد شیخ لطف الله اصفهان:

این مسجد که در ضلع شرقی میدان نقش جهان واقع است،منسوب به شیخ لطف الله از محل های جبل عامل،و یکی از شاهکارهای هنر معماری است.کاشی کاری داخل و محوطه ی بیرونی گنبد که معرق است دارای ظرافت کم نظیری است. کتیبه های موجود به خط علی رضا عباسی (تبریزی عباسی)خوشنویس معروف عصرشاه عباس،جلوه ی دیگری به مسجد داده است.

مسجد شاه(به نام شاه عباس اول)اصفهان:

مسجد شاه اصفهان به فرمان شاه عباس در سال ۱۰۲۰ق شروع به ساختن شد وساختمان در اصلی و برخی قسمت های کاشی کاری شده ی آن در زمان خود شاه عباس به پایان رسید و قسمت های شبستان،سردر جنوبی و بخش های دیگردر زمان شاه صفوی و عباس دوم خاتمه یافت.سردر اصلی که بسیار باشکوه ساخته شده دارای کتیبه ای به خط علیرضا عباسی است.شاه عباس در این کتیبه یادآور می شود که بنای مسجد را از اموال خود و برای ثواب جدش طهماسب اول ساخته است.

سردر قیصریه و بازاراصفهان:

بازار معروف اصفهان در ضلع شمالی میدان نقش جهان است.سردر بازار با نقاشی و سقف آن به صورت مقرنس تزیین شده است،اما کتیبه ای در سردر بازار تعبیه شده است تا تاریخ دقیق ساختمان آن روشن شود.نقاشی های سردر غربی و دیوار،مناظری از شکارگاه شاه عباس و جنگ شاه عباس با ازبکان را نشان می دهد.نقاشی در قیصریه که به بازارشاهی گشوده می شود بسیار جالب است.این محل مهمترین بازار عصر صفوی و مرکز دادوستد در ابعاد وسیع داخل و خارج از کشور بوده است.