روابط سیاسی در دوره صفوی چگونه بود؟

بخش ۱ – روابط ایران و اسپانیا و پرتقال

روابط ایران و اسپانیا و پرتقال:

عمده روابط ایران و اسپانیا و پرتقال در دوران شاه عباس کبیر ایجاد شد به این ترتیب که وقتی شاه عباس از کار جنگ با ازبکان و عثمانی خلاصی یافت،از وجود دو برادر انگلیسی یعنی برادران شرلی و بعضی از همراهان آندو از جمله پاول و جان هووارد استفاده کرد،اولا توپخانه ای قوی برای ارتش خویش تهیه کرد و بعد آنتونی شرلی یکی از دو برادرانگلیسی را به اتفاق حسین علی بیک بیات به عنوان سفارت مامور دربارهای اروپا کرد آنتونی نامه ی شاه صفوی را به رودولف دوم امپراتور آلمان داد و سپس عازم روم شد و مورد استقبال گرم پاپ کلمان هشتم قرار گرفت ولی در آن شهر به علت اختلاف میان حسین علی بیک بیات وآنتونی شرلی ،آنتونی قسمتی از هدایا و مکاتب شاه عباس کبیر را برداشت و به ونیز فرار کرد و خود به عنوان سفیر ایران تنها به خدمت فیلیپ سوم پادشاه اسپانیا رفت و دیگر فرصتی برای رفتن به انگلیس و فرانسه پیدا نکرد و عازم ایران شد از نتیجه ی سفارت او اطلاعی به دست نیامد و معلوم نشد که اصولا شاه عباس چه پیشنهادی به فیلیپ سوم کرد و او چه جوابی داد.

بخش ۲ – روابط ایران وانگلیس

روابط ایران وانگلیس:

هم زمان با آغاز فعالیات مستعمراتی پرتقالی ها و اسپانیایی ها در آسیا دولت انگلستان نیز در همین اندیشه بود تا بتواند از کالاهای قیمتی ایران و هندوستان و چین استفاده کند و اولین کسی که به این کار اقدام کرد ریشارد شانسلور نام داشت او از راه دریای شمال باب تجارت با روسیه و از راه روسیه با آسیا باز کرد بعد از وی آنتونی جن کین سون اقدامات او را دنبال کرد و همین شخص است که در زمان سلطنت شاه طهماسب اول صفوی به عنوان نماینده ی ملکه الیزابت اول به ایران آمد و بی نتیجه برگشت.وقتی انگلیسی ها از ایران بی نتیجه ماندند به هندوستان روی آوردند و از اورنگ زیپ پادشاه گورکانی هند امتیازاتی گرفتند و با این وصف ایجاد ارتباط با ایران همچنان جز برنامه ی کار تجار و دولت انگلستان بود به این جهت نماینده ی دیگری به نام استیل در زمان شاه عباس کبیر به ایران آمد و موفق به کسب بعضی امتیازات تجارتی از شاه صفوی گردید.چند سفیر دیگر از جمله ادوارد کونوک،توماس بارکر و درمر کوتون به ایران آمدند و از شاه عباس انحصار تجارت ابریشم ایران را گرفتند.

بخش ۳ – روابط ایران و هلند و فرانسه

روابط ایران و هلند:

سابقه ی روابط ایران و هلند به قرن هفدهم میلادی می رسد و اولین نماینده ی هلندی در دربار ایران فان هاسلت نام داشت که مقیم دربار شاه عباس کبیر بود و شاه صفوی نهایت محبت را در حق او داشت به طوری که یک بار اورا به همراه یکی از درباریان خود به سفارت هند فرستاد.در سال ۱۰۳۱ه.ق سفیر دیگری به نام هوی برت ویسنیک از هلند به ایران آمد و امتیازاتی درباره ی آزادی تجارت هلند با ایران و تاسیس دارالتجاره هایی در بعضی بنادر خلیج فارس از شاه عباس گرفت.

بخش ۴ – روابط ایران و آلمان

روابط ایران و آلمان:

شاه اسماعیل اول صفوی یک کشیش مجارستانی به نام فراترپطروس را که مقیم دربار او در تبریز بود برای جلب موفقیت امپراتور آلمان و اسپانیا به نام شارل پنجم برای ایجاد اتحاد میان ایران و آلمان علیه امپراتوری عثمانی به آن کشور فرستاد.در زمان شاه عباس کبیر یکی از برادران شرلی به خدمت رودولف دوم امپراتوری آلمان شرفیاب شد تا نامه ی شاه را به وی بدهد.

بخش ۵ – روابط ایران و روسیه

روابط ایران و روسیه:

سلطان محمدخدابنده ی صفوی برای یافتن متحدی جهت جنگ با عثمانی ها خواست که با روس ها متحد شود و یکی از درباریان خود به نام هادی بیک را به دربار فئودور پادشاه روسیه فرستاد و تزار روسیه از فرستاده ی پادشاه صفوی به گرمی پذیرایی کرد و پاسخ تقاضای شاه صفوی به وسیله ی سفیری به ایران فرستاده شد و این سفیر زمانی به ایران رسید که شاه عباس کبیر به سلطنت نشسته بود .بعد از مدت ها شاه عباس سفیری به نام بوداغ بیک را با تهفه هایی نفیس به دربار فئودور فرستاد و مدتی بعد نیز حسین علی بیک بیات به همراه سرآنتونی شرلی روانه ی دربار روسیه کرد تزار جدید روسیه بوریس گودونوف به لحاظ رقابت های سیاسی میان روسیه و انگلیس سفارت آنتونی شرلی را به رسمیت نشناخت ولی حسین علی بیک را اکرام کرد و روی هم رفته روابط ایران و روسیه در زمان شاه عباس کبیر از حدود اعزام سفیر و ارسال نامه و هدایا تجاوز نکرد.